AQSh prezidenti Donald Tramp yangi savdo kelishuvlarini imzolash uchun harakat qilayotganiga qaramay, AQSh dollari bir nechta aktivlarga nisbatan keskin pasayishda davom etmoqda. Xitoy va Yevropa bilan muzokaralar aloqa uzilishlari va yangi boj solish tahdidlari tufayli boshi berk ko'chaga kirib qolgan.
Amerikaning eng yirik ikki savdo sherigi bilan hech qanday jiddiy yutuqlar ko'zga tashlanmayapti. Vaziyat yanada murakkablashdi, chunki Tramp yana muzokaralar va keskin bayonotlar o'rtasidagi nozik chiziqda yurmoqda. Prezidentga xos bo'lgan bu ritorik muvozanat bu safar yanada keskin tus oldi, chunki avvalgi sulh nihoyatda mo'rt holatda. Investorlar uning har bir so'zini xavotir bilan kuzatmoqda — birgina beparvo bayonot ham tarif urushining yangi to'lqinini boshlashi va qiyinchilik bilan qayta tiklangan ishonchni barbod qilishi mumkin.
Vaziyatni yanada chigallashtirayotgan holat — barcha tomonlar kutish holatida bo'lib, bir-birini ortda qoldirishga umid qilmoqda. Ichki iqtisodiy qiyinchiliklarga duch kelayotgan Xitoy jiddiy yon berishga tayyor emas. AQSh esa iqtisodiy o'sish fonida muzokaralarda shartlarni belgilash huquqiga ega deb hisoblayapti. Yevropa Ittifoqi ham o'xshash yo'l tutmoqda: AQShdan imtiyozlar bo'yicha talablar kelmoqda, biroq ularga javoban hech qanday amaliy choralar ko'rilmayapti. Bu qattiqqo'l yondashuv barcha tomonlarda boshi berk ko'chaga olib keldi.
O'tgan haftaning oxirida Pekin Vashingtonni tarif sulhini jiddiy buzganlikda ayblab, o'z manfaatlarini himoya qilishini aytdi va ehtimoliy javob choralarini bildirdi. Bu bayonot AQSh ma'muriyatining Xitoyni kamyob yer metallariga eksport nazoratini bekor qilishni kechiktirayotganlikda ayblaganidan so'ng yangradi. AQSh bu resurslarni bitimning markaziy elementi deb biladi.
Dushanba kuni Oq uy vaziyatni yumshatish maqsadida Tramp va Si Szinpin o'rtasida telefon orqali muloqot tashkil etmoqchi bo'ldi. Oq uy matbuot kotibi Karolin Leavitt bu hafta oxirigacha ikki yetakchining bayonotlari kutilayotganini aytdi. Biroq, Xitoy yetakchisining vakillari hanuzcha ochiqcha munosabat bildirishmadi.
Bu orada Yevropa Ittifoqi Tramp bojlari yuzasidan javob choralarini qo'llashi mumkinligini yana bir bor eslatdi. Savdo masalalari uchun javobgar bo'lgan Yevropa komissiyasi Trampning po'lat va alyuminiyga 50% lik boj joriy etish rejasini tanqid qilib, bu chora savdo to'siqlarini bartaraf etish harakatlariga putur yetkazishini bildirdi. Rasmiylar agar kelishuvga erishilmasa, javob choralari ko'rilishiga tayyor ekanliklarini aytishdi.
Mutaxassislar ta'kidlashicha, Trampning muzokara uslubi uning tariflarni global savdoni qayta shakllantirish uchun iqtisodiy vosita sifatida ko'rishiga asoslangan. U ekstremal tahdidlar orqali maksimal natijaga erishishga ishonadi. Aynan shu sababdan Tramp 2-apreldagi boj oshirishidan keyingi 90 kunlik pauza davomida bosimni saqlab turmoqchi.
Hozircha Tramp erishgan yagona savdo bitimi Buyuk Britaniya bilan bo'lgan. Ammo bozor ishtirokchilari bu bitimni umumiy va noaniq deb hisoblashmoqda. U ikki davlat o'rtasidagi real savdo munosabatlariga katta ta'sir ko'rsatmayapti va muhim masalalarni qamrab olmayapti. Tramp va uning maslahatchilari tomonidan va'da qilingan boshqa yirik bitimlar esa hali ro'yobga chiqmadi.
E'tiborga molik jihat shuki, Tramp bojlarining o'zi ham hozirda huquqiy xavf ostida. O'tgan hafta AQSh Xalqaro savdo sudi bojlarning aksariyati noqonuniy joriy etilganini tan olib, ularni bloklash haqida qaror chiqardi. Apellyatsiya sudi esa bu qarorni ko'rib chiqish uchun ijrosini to'xtatib qo'ydi. Agar bu qaror kuchda qolsa, Trampning iqtisodiy rejasiga va xorijiy kapitaldan foydalanish imkoniyatiga jiddiy zarba bo'ladi.
Hozircha barcha ushbu omillar AQSh dollariga qarshi ishlamoqda va Yevro, funt hamda boshqa riskli aktivlarni qo'llab-quvvatlamoqda.
Joriy texnik ko'rinish: EUR/USD
Hozirgi holatda xaridorlar 1.1420 darajasini egallash haqida o'ylashlari kerak. Faqat shunda 1.1460 test qilinishi uchun imkon paydo bo'ladi. Bu darajadan 1.1490 tomon harakat boshlanishi mumkin, ammo bu yirik o'yinchilar yordamisiz qiyin bo'ladi. Yakuniy maqsad — 1.1520 cho'qqisiga erishish. Agar instrument pasaysa, faqat 1.1400 atrofida jiddiy xarid bosimi yuzaga kelishi mumkin. Agar bu yerda qo'llab-quvvatlov bo'lmasa, 1.1380 pastki darajasi yoki 1.1347 dan uzun pozitsiyalar ochish maqsadga muvofiq bo'ladi.
Joriy texnik ko'rinish: GBP/USD
Funt xaridorlari eng yaqin qarshilik darajasi — 1.3555 ni egallashlari kerak. Faqat shunda 1.3602 maqsadi ko'zda tutiladi. Bu daraja ustidan chiqish esa biroz qiyin bo'ladi. Yakuniy maqsad esa 1.3640 hududi bo'ladi. Agar pasayish yuz bersa, ayiqchilar 1.3505 darajasi ustidan nazoratni qaytarishga harakat qiladi. Agar bu darajadan pastga tushilsa, bu buqa pozitsiyalariga jiddiy zarar yetkazadi va GBP/USD'ni 1.3480 pastiga, ehtimol 1.3450 gacha olib tushadi.
